تحقیقات روی خودآگاهی حیوانات از سال ۱۹۷۰م آغاز شده است و طی این آزمایشات بعضی حیوانات در تشخیص چهرهء خود موفق بوده اند. براساس نتایج یک تحقیق جدید، همهء حیوانات قادر به شناسایی چهرهء خود در آئینه نیستند و فقط چند حیوان انگشت شمار این خصوصیت را دارند، اما کدام حیوانات؟
در نخست باید ذکر کرد که شامپانزده ها از جملهء حیواناتی هستند که قادر به تشخیص چهرهء خود می باشند. در این تحقیق، چهار شامپانزده بیهوش شدند و با رنگ سرخ روی صورت شان علامت گذاری شد. هنگاهی که بیدار شدند محققان شروع کردند به بررسی مناطق که درآئینه مشخص شده بود و از سوی شامپانزده ها شناسایی شد. دانشمندان دریافتند که این حیوانات از چهرهء خود درک شهودی دارند.
در همین حال، اورانگوتان ها (اورانگوتان ها بزرگترین پستانداران درختی و از نظر اجتماعی منزوی ترین میمون های بزرگ هستند) نیز از جملهء حیوانات هستند که این آزمایش را با موفقیت سپری نمودند.
در واقع از سال ۱۹۷۳ م به اینسو تحقیق روی آنها انجام شده بود. از سوی دیگر در سال ۱۹۹۴م بونوبوها (بونوبو گونه ای از میمون های بزرگ است که تقریباً مانند شامپانزه ها تقریباً ۹۹٪ از DNA ما را به اشتراک می گذارد) از جمله حیواناتی با داشتن چنین خودآگاهی شناخته شده اند. اما برای گوریل ها نتایج چندان موثر نبود. در همین حال دلفین ها نیز بازتاب های چهرهء خود را می توانند تشخیص دهند، و تنها پستاندار دیگری که این آزمایش را پشت سر گذاشت یک فیل آسیایی است که در باغ وحش برانکس نگهداری می شود.
قابل ذکر است که غیر پستانداران نیز می توانند چنین خصوصیت را داشته باشند. در سال ۲۰۰۸م تحقیقات روی زاغ ها نشان داد که پرندگان نیز می توانند چنین خودآگاهی را داشته باشند. اما آنچه تفاوت ایجاد می کند نیاز پرندگان به یک دورهء آموزشی است. مانند طوطی های خاکستری آفریقایی که این آزمایش را پشت سر گذاشتند.
همچنان این آزمایش روی موجودات درجه پایین تر مانند مورچه ها نیز انجام شده است و گفته می شود آنها هنگام نگاه کردن به بازتاب خود شان در آئینه سعی کردند رنگ آبی را از خود پاک کنند.
بلأخره آنچه از این آزمایش بدست می آید مفهوم خودآگاهی بدنی در موجودات غیر انسانی است زیرا براساس این تحقیقات میتوان شاخص های متفاوت خودآگاهی را در موجودات زنده بررسی کرد.
منابع:
https://www.livescience.com/animals/which-animals-can-recognize-themselves-in-the-mirror
https://www.scientificamerican.com/article/are-humans-the-only-conscious-animal/
https://www.livescience.com/39803-do-animals-know-who-they-are.html
