جنگلات آمازون، ساحهء سبز در آمریکای جنوبی است که تبدیل به نمادی از طبیعت شگفت انگیز در روی زمین شده و در شکل گیری ایکوسیستم سیارهء ما نقش مهمی بازی می کند. وجود این جنگل موهبت بزرگ برای میلیارد ها موجود زنده بوده و با مساحت حدود ۷ میلیون کیلومتر مربع بیشترین ساحه ایکوسیستم سبز را به عنوان یک جنگل بارانی احتوا می کند؛ مساحتی که تقریبأ با مساحت آسترالیا برابر است.
این جنگل نه تنها میزبان میلیون ها موجود زنده است؛ بلکه مسیر جریان بزرگترین دریای جهان از نظر حجم نیز می باشد. اما آنچه اهمیت این جنگل را بیشتر می کند، نقش محافظتی این جنگل در سیاره زمین است. طوریکه جنگلات آمازون به دلیل بزرگ بودن ساحهء آن به عنوان یک جنگل، بیشترین فعالیت را در عرصه نگهداری محیط زیست انجام می دهد. مثلأ آب و هوای مطلوب خود را تولید نموده، سبب بارنده گی شده، اقلیم خاص خود را ایجاد کرده، و حرارت مناسب منطقه را تثبیت می کند.
به همین ترتیب، باید یادآور شد که درختان و جنگلات، گاز کاربن دای اکساید را که نقش اصلی را در ایجاد کاز های گلخانه داشته و باعث گرمایش زمین میشوند را به دلیل انجام عملیه فوتوسنتیز از هوا جذب نموده و در مقابل آکسیجن تولید می کنند. به این شکل گاز کاربن دای اکساید وارد اتموسفیر نشده و بدین ترتیب مانع افزایش گرمی زمین می شود. حالا تعداد درختان در جنگلات آمازون را تصور کنید و پس از آن فکر کنید چطور و چقدر گاز کاربن در آنها جذب می شود.
در این مورد کارلوس نوبر از دانشگاه سائو پائولو برازیل می گوید: « با وجود جنگل زدایی، امروزه آمازون ۱۵۰ میلیارد تن کاربن در خود ذخیره دارد که نیمی از آن در خاک وجود داشته و نیم دیگر در گیاهان جذب شده است که ۲۱ درصد کاربن ذخیره شده در روی زمین را شکل می دهد. اما از سال ۱۹۷۰ م به این سو، با افزایش جنگل زدایی حدود ۱۷ درصد پوشش نباتی این جنگل نابود شده است.》
باید توجه داشت که پدیده گرمایش زمین یک واقعه زنجیروی برای همه مناطق روی زمین است. به این معنا که هر اتفاق مرتبط با این پدیده در گوشهء از جهان می تواند به سرعت به همه جا تاثیر گذار باشد. به همین دلیل، تخریب جنگلات آمازون می تواند زمینهء تاثیرات جدی گرمایش زمین را بیشتر فراهم کند. زیرا با قطع درختان یا خشک شدن آن ها میزان پوشش سبز در جنگل کاهش یافته و این باعث کاهش آب در جنگل می شود و می تواند عامل آتش سوزی های طبیعی شود.
با وجود اینکه گفته می شود هر مالیکول آب در آمازون بین ۵ تا ۸ بار بازیافت می شود اما با آن هم تداوم کاهش پوشش درختان باعث خشک شدن ذخیره آبی شده و این شاید آمازون را از جنگل سبز به علفزار خشک تبدیل کند. با نابود شدن جنگلات آمازون، ذخیره ۱۵۰ میلیون تنی کاربن با انتشار در اتموسفیر می تواند باعث افزایش حرارت در حدود ۰.۲۵ سانتی گرید در روی زمین شود.
بلأخره باید گفت که براساس داده های پژوهشی در خصوص تخریب تدریجی جنگلات آمازون، این ساحه سبز باید مورد توجه همه فعالان محیط زیست و مخالفین جنگل زدایی قرار گیرد. زیرا محافظت از این ساحه وسیع در واقع محافظت از کل سیاره خواهد بود.
منبع:
