آیا تا حال از خود پرسیده اید که چرا بعض صدا ها را در خواب می شنویم و لی بعض دیگر را اصلا نمی شنویم؟
عملکرد مغز با بدن ما، در واقع نمای از مجموعهء سیگنال های کنترولی است که میان سیستم عصبی و دیگر سیستم های بدن رد و بدل می شوند و بخشی بزرگی از این ارتباطات، تعیین تکلیف برای حواس موجود در بدن ماست. مثلا کنترول حس شنوایی به خصوص در هنگام خواب.
باید یاد آور شد که مغز ما تصمیم می گیرد که آیا صدا ها و اتفاقات اطراف ما را نادیده بگیرد و یا در مقابل آن عکس العمل نشان دهد. به عبارت دیگر، این بدین معنا نیست که شما هنگام خواب ناشنوا می شوید و گوش های تان از فعالیت باز می ماند، در واقع گوش های شما کاری همیشگی خود را انجام می دهد اما آنچه نقش اصلی را در شنیدن یا نشنیدن صدا ها بازی می کند فلترینگ داده های بیرونی توسط مغز است.
از سوی هم باید در نظر داشت که ما انسان ها حدود یک سوم زندگی خود را در خواب سپری می کنیم یا سعی می کنیم بخوابیم. در همین حال مغز برای حفظ خواب ارزشمند ما، آنچه از بیرون می آید را طبقه بندی می کند. اما هرگز شما را از محیط بیرون دور نمی کند، زیرا هوشیار بودن در هنگام خواب برای بقای انسان ها همیشه یک اصل بوده است. مثلا مغز شما به طور معمول در مقابل صدا های بلند پاسخ می دهد. فرض کنید هنگام خواب چیزی در نزدیکی شما محکم به زمین میخورد، شما قطعأ بیدار خواهید شد، ولی اگر یک پشه در نزدیکی شما وزوز کند، معمولأ مغز شما خواب را ترجیح می دهید.
پس تا اینجا فهمیدیم که انواع صداها نیز در این خصوص خیلی مهم هستند. چنانچه مغز ما صدا های غیرعادی را همچون یک زنگ خطر در نظر می گیرد. البته ممکن است صدا های مهم نیز بخشی از دلایل بیدار شدن ما از خواب باشند، مانند صدا کردن نام ما.
به همین ترتیب باید ذکر کرد که، نوع خواب و یا عمق خواب نیز در این روند نقش دارد. اگر به فیزیولوژی خواب نگاه کنیم در واقع چرخهء را می بینیم که مراحل سطحی و مراحل عمیق خواب را در بر میگیرد. این چرخه در هنگام شب شامل حدود ۵ یا ۶ مرحله می باشد. همچنین بر اساس باور عام، در خواب سبک، افراد زودتر بیدار می شوند. از سوی هم، قابل ذکر است که ما در نیمهء اول شب خواب عمیق داریم و در نیمهء دوم خواب سبک تر. بدین لحاظ ممکن است صدای که شما را معمولأ در اول صبح بیدار می کند، در اوایل شب بیدار نکند.
در همین حال، حساسیت افراد را نیز باید در نظر داشته باشید. بعضی اشخاص ممکن است با صدای خُرخُر دیگر افراد از خواب بیدار شوند یا حتی اصلا خواب نکنند. اما عدهء دیگر ممکن است در همان وضع عمیقا خواب کنند. پس اگر با صدا های خیلی کوچک حساس هستید، بدانید که این تصمیم مغز شماست که میخواهد بیدار بمانید.
در اخیر باید گفت، پدیده های که در نتیجهء ارتباطات مغز با بدن شکل میگیرند، اکثرأ براساس نیاز انسان ها عمل می کنند. تصمیم که مغز در مورد خواب شما می گیرد نهایتأ بخشی از سلامتی بدن شما را حفظ می کند زیرا گفته می شود که اگر تنها برای یک شب خواب ما مختل شود، تاثیر آن در پروسه های مختلف حیاتی در بدن مشاهده خواهد شد.
منابع:
https://www.nbcnews.com/better/amp/ncna805276
https://www.livescience.com/what-happens-brain-sleep
