گاهی افراد در موقعیت های قرار میگیرند که باعث می شود از خود بپرسند، واقعا چقدر باهوش هستند و میزان قدرت تفکر شان در چه حد است؟ خوشبختانه، امروزه آزمایشی وجود دارد که افراد با انجام آن می توانند به این پرسش ها، پاسخ دهند.
در نخست باید گفت که سطح هوش و توانایی استدلال انسان ها در آزمایش IQ یا ضریب هوش تعیین می شود. این معیار سنجش نشان می دهد که افراد چقدر اطلاعات در مورد پاسخ به سوالات متفاوت دارند و میزان منطق آنها در چه حد است.
در واقع این تست شامل پرسش ها و معما های متعددی بوده که توسط روان شناسان ترتیب می شوند و بخش های مختلف سنجش توانایی افراد را در بر میگیرند. بخش های چون ظرفیت حافظه، قدرت استدلال، تخیل، دانش، خلاقیت، و تمرکز.
اولین بار تست IQ در فرانسه حدود یک قرن پیش اجرا شد. پس از آن آمریکا نسخهء اصلاح شدهء آنرا در جریان سربازگیری جنگ جهانی اول استفاده کرد و آنهم به این دلیل که بخشی مهم این آزمایش نشان دهندهء میزان توانایی افراد در موقعیت رهبری است. در اصل با در نظر داشت نتیجهء تست ضریب هوش افراد، میتوان عملکرد آنها را در زمینه های مختلف علمی یا هنری پیش بینی نمود.
قابل ذکر است که به صورت عموم این آزمایش هوشی، رابطهء مستقیم با دانش اکتسابی افراد ندارد. به این معنا که در کل سوالات این آزمایش محدویت خاص نداشته و تنها گاهی با در نظر داشت سن و موقعیت اجتماعی افراد ممکن است هنگام تست IQ، دانش افراد نیز به چالش کشیده شود. در نتیجه، دانشمندان به این نوع میزان هوش، هوش متبلور می گویند.
از سوی هم گاهی ممکن است پرسش های تست IQ مبتنی بر دانش افراد نباشد بلکه بسته بر حافظهء آنها باشد. چیزی که به آن هوش سیال می گویند. در همین حال، هنگام آزمایش این نوع هوش، مغز افراد اسکن شده و معلوم می شود که قسمت چپ مغز در هنگام حل معما ها گلوکوز بیشتری را مصرف می کند.
همچنین روان شناسان باور دارند که باهوش بودن، متضمن موفق بودن افراد نیست. به این معنا که اگر یک فرد ضریب هوش کمتری داشته باشد دلیل بر این نیست که بگوییم آن فرد شکست خورده است. زیرا قرار نیست همیشه افراد باهوش از ظرفیت های خود برای موقعیت های خاص استفاده کنند.
هر چند ممکن است یک فرد نمرهء خوب در تست IQ نداشته باشد ولی با داشتن پشتکار و اشتیاق، به یک انسان موفق تبدیل شود. زیرا روان شناسان باور دارند که شهامت، پشتکار، و وظیفه شناسی به نمرهء بلند IQ ربطی ندارد.
منابع:
https://www.science.org/content/article/what-does-iq-really-measure
https://edition.cnn.com/2014/02/19/health/iq-score-meaning/index.html